Ładunek organiczny pod kontrolą - Endress+Hauser Polska Sp. z o.o.

Dla każdej firmy, która produkuje ścieki przemysłowe, wielkość ładunku organicznego ma bardzo duże znaczenie. Pomiar ładunku

ChZT jest najczęściej stosowanym parametrem do pomiarów analitycznych, a jego wielkość jest ściśle określona w przepisach polskiego prawa.
ChZT, czyli Chemiczne Zapotrzebowanie na Tlen (z ang. COD – Chemical Oxygen Demand), jest wskaźnikiem używanym do oceny stanu wody lub ścieków, interpretowanym jako indykator ilości tlenu, zużytego do utlenienia zawartych w wodzie związków organicznych i niektórych związków nieorganicznych. Utleniaczami mogą być związki takie jak np. dwuchromian potasu.

- Dzięki ChZT jesteśmy w stanie określić ilość zanieczyszczeń obecnych w wodach powierzchniowych i ściekach, dlatego jest on wykorzystywany w pomiarach i ma kluczowe znaczenie zarówno z punktu widzenia aktualnych wymagań prawnych, jak również ze względu na zrównoważony rozwój i ochronę środowiska naturalnego – mówi Bartłomiej Biczysko, product manager w firmie Endress+Hauser.

Polskie przepisy regulują dopuszczalny poziom ChZT w oczyszczonych ściekach, które są zrzucane do odbiornika. Rozporządzenie Ministerstwa w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych z roku 2010 (nowelizacja w 2014 oraz 2016 roku), reguluje sposób rozliczania zakładów dostarczających ścieki do ogólnie pojętej kanalizacji. Co więcej, opłata za utylizację ścieków ustalana jest m.in. w oparciu o ilość ChZT, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 lutego 2014 roku w sprawie wykazów zawierających informację i dane, o zakresie korzystania ze środowiska oraz wysokości należnych opłat. Bez względu na rodzaj zakładu przemysłowego i produkowane ścieki, poziom ChZT wraz z innymi parametrami monitorowany jest na wyjściu.

Rozliczanie odbywa się według warunków zawartych w indywidualnej umowie z danym operatorem wodociągów i kanalizacji (np. lokalnym MPWiK). Dotyczy ona możliwości odprowadzania ścieków, ich ilości oraz ładunku. W umowie lub pozwoleniu zintegrowanym zawarte są także wartości kar w przypadku przekroczenia ustalonych ilości – wszystkie parametry są indywidualnie ustalane w zależności od potencjału oraz działań danego operatora.

W przypadku zakładów odprowadzających ścieki bezpośrednio do środowiska (rzeki, jeziora, wysypiska) obowiązuje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego z 2014 roku. Zasadnicze pomiary oraz sposób ich wykonywania jest podobny, jak w wyżej omawianym przypadku, jednak tutaj umowa negocjowana jest bezpośrednio z WIOŚ. Dodatkowo zakłady przemysłowe mogą podpierać się tzw. pozwoleniami wodnoprawnymi, umożliwiającymi im bezpośrednie zrzuty do środowiska.

Weryfikacja jakości ścieków i ewentualnych przekroczeń odbywa się losowo i bez zapowiedzi przez WIOŚ. W przypadku gdy zakład przemysłowy nie dotrzymuje ustalonych wartości ładunku ChZT na wyjściu ze swojej oczyszczalni, naliczana jest standardowa kara zawarta w umowie, przeważnie wynosząca ok. 80% miesięcznego przekroczenia. – Gdy dochodzi do przekroczeń m.in. wskaźnika ChZT na zakład nakładane są kary, które są bardzo restrykcyjnie egzekwowane. Dla przykładu: kary nałożone przez WIOŚ Wrocław w 2018 roku wynosiły od 1000 do nawet 800 tys. zł. Dlatego tak ważne jest rzetelna analiza ścieków pod względem ChZT – wyjaśnia ekspert Endress+Hauser.

Podsumowując, monitorowanie i analiza ścieków pod względem ChZT jest istotna nie tylko ze względu na ekologiczną i społeczną odpowiedzialność biznesu, ale również ze względu na koszty związane z ewentualnymi karami. Aby zachować zgodność z obowiązującymi przepisami prawa istotne jest, aby monitoring prowadzony metodą referencyjną był cykliczny, a jego rezultaty stale dokumentowane.